جوانه دار کردن بذر برنج
برای جوانه دار کردن بذر برنج ، بذر ضدعفونی شده را بدون شستشو باید جوانه دار نمود. درجه حرارت مناسب برای جوانه زنی حدود 25 تا 30 درجه سانتی گراد است. در صورت افزایش درجه حرارت به بیش از 40 درجه سانتی گراد عمل جوانه زنیمتوقف میگردد. جهت بهتر جوانه زدن بذر، ضروری است که در داخل هر کیسه گونی60 کیلو گرمی حدود 20 تا 30 کیلو گرم بذر ریخته تا جابجایی بذر در داخل کیسه گونی به آسانی امکان پذیر گردد.
کیسه ها را بر روی چند چوب قرار داده و بر روی کیسه ها پوشش قرار میدهیم و روزی دو بار صبح و عصر آب ولرم بر روی کیسه ها پاشیده و کیسه ها را به آهستگی تکان داده تا با پاشیدن آب ولرم رطوبت و گرمای لازم تامین گردد. و با تکان دادن کیسه اکسیژن بیشتری به بذر برسد. چنانچه بذر در حالت سنتی و بدون کیسه گیری روی زمین جوانه دار گردد، باید مقدار بذر در یک مکان زیاد نباشد (ارتفاع آن بیش از 20 سانتی متر نگردد). در صورت زیاد بودن بذر در یک جا ممکن است گرمای داخل توده بذر بیش از اندازه گردد و گرمای زیاد مانع جوانه زنی بذر شود. در شرایط خوب و مناسب بذر بعد از 3 تا 5 روز جوانه دار شده و قابل بذر پاشی است. اندازه مناسب جوانه ها در حدود 1 تا 3 میلیمتر و اندازه مناسب ریشه ها در حدود 2 تا 5 میلیمتر است.
اگر طول جوانه ها و ریشه ها بیش از اندازه گردد، در اثر جابجایی و نقل و انتقال تعدادی از جوانهها و ریشه ها شکسته شده و از بین میروند لذا نباید اجازه داد که جوانه ها و ریشه ها بیش از اندازه رشد کنند. در صورت نامساعد بودن شرایط جوی در خزانه های بدون پوشش نایلن با پاشیدن آب سرد رشد جوانه ها و ریشه ها را متوقف کرده تا پس از رفع سرما اقدام به بذرپاشی نمود.
ضمناً می توان بذر را به مدت 12 تا 24 ساعت در آب خیساند و بعد به مدت 24 ساعت در محلول ضدعفونی نگهداشت و بدون جوانه دار کردن در خزانه پاشید و یا اینکه این بذرها را برای کشت مستقیم بوسیله دستگاه سانتریفوژ یا با ردیفکار یا با دست در مزرعه بذر پاشی کرد. در موقع جوانه دار کردن چنانچه رطوبت کافی نباشد ریشه ها بیش اندازه رشد نموده ولی جوانه ها در حد معمول هستند. در موقع جوانه دار کردن بذر چنانچه هوادهی کافی نباشد و یا به همه جا اکسیژن نرسد جوانه ها بیش از اندازه رشد کرده ولی ریشه ها در حد معمول باقی می مانند. چنانچه در موقع جوانه زنی رطوبت و اکسیژن مناسب باشد ولی ریشه ها و جوانه ها سریع رشد کنند و بیش از اندازه طویل گردند نشانه این است که گرما از حد معمول بیشتر است.
حالت جوانه زنی خوب و مناسب این است که نسبت طول جوانه به ریشه یک دوم باشد.
تهیه و تنظیم : برنج شلتوک